زایمان طبیعی روشی است که در آن نوزاد بدون نیاز به جراحی و با انقباضات طبیعی رحم، از راه واژن متولد می شود. این روش یکی از رایج ترین و قدیمی ترین روش های زایمان است و خیلی از مادران آن را به دلیل روند فیزیولوژیک و غیرتهاجمی بودنش انتخاب می کنند. زایمان طبیعی نه تنها برای بدن مادر روندی شناخته شده دارد، بلکه نوزاد هم از این مسیر سود می برد. در این مقاله به صورت کاملا روشن و کاربردی، همه چیزهایی که باید درباره زایمان طبیعی بدانید را با هم مرور کنیم.
زایمان طبیعی چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
زایمان طبیعی یعنی خروج نوزاد از رحم بدون دخالت جراحی و معمولا بدون بیهوشی عمومی انجام می شود. در این نوع زایمان، بدن مادر خودش با ترشح هورمون هایی مثل اکسی توسین، انقباض های رحمی را آغاز می کند و مرحله به مرحله به زایمان نزدیک می شود. برخلاف زایمان سزارین که با برش شکم و رحم همراه است، در زایمان طبیعی، هیچ برشی روی بدن ایجاد نمی شود و مادر می تواند بلافاصله پس از تولد نوزاد، او را در آغوش بگیرد.
زایمان طبیعی برای مادر و نوزاد چه مزایایی دارد؟
زایمان طبیعی هم برای شما و هم برای نوزادتان مزایای زیادی دارد. بدن شما برای این نوع زایمان طراحی شده و خیلی از فرآیندهای طبیعی بدن دقیقا برای همین اتفاق برنامه ریزی شده اند. از جمله مزایای آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دوره بهبودی کوتاه تر نسبت به سزارین
- کاهش خطر عفونت چون بدن باز نمی شود.
- آغوش گیری سریع تر نوزاد و شروع زودتر شیر دادن
- فعال شدن سیستم تنفسی نوزاد از طریق فشار طبیعی کانال زایمان
- ارتباط عاطفی سریع تر بین مادر و نوزاد
در کنار این ها، زایمان طبیعی می تواند به یک تجربه قدرتمند برای شما تبدیل شود که باعث افزایش اعتماد به نفس و رضایت عمیق از بدن و عملکرد آن می شود.
آیا زایمان طبیعی درد دارد؟
بله، زایمان طبیعی با درد همراه است، اما این درد غیرقابل تحمل نیست و بدن شما به طور طبیعی برای مقابله با آن آماده می شود. درد زایمان ناشی از انقباضات رحمی و فشار به لگن است، اما جالب است بدانید که میزان ترشح هورمون اندورفین در حین زایمان افزایش پیدا می کند. این هورمون به کاهش شدت درد کمک می کند و باعث می شود بدن شما بهتر با شرایط کنار بیاید.
شاید این مطلب برای شما مفید باشد: سونوگرافی
چگونه می شود درد زایمان طبیعی را کنترل کرد؟
کنترل درد زایمان طبیعی راه حل های متنوعی دارد و خیلی از آن ها بدون دارو هم قابل انجام هستند. اگر دنبال کاهش درد هستید، روش های زیر بسیار مفیدند:
- تنفس عمیق و کنترل شده
- تغییر پوزیشن در حین درد
- استفاده از آب گرم یا دوش گرفتن
- ماساژ کمر توسط همسر یا همراه
- استفاده از توپ زایمان
- تکنیک های ذهن آگاهی و تمرکز
در صورت نیاز، می توانید از داروهای ضد درد سبک یا بی حسی اپیدورال استفاده کنید. نکته مهم این است که شما حق دارید درباره روش های کنترل درد خودتان تصمیم بگیرید.
آمادگی برای زایمان طبیعی
اگر می خواهید زایمان طبیعی داشته باشید، بهتر است از ماه های آخر بارداری، خودتان را از نظر روحی و جسمی آماده کنید. این آمادگی شامل موارد زیر می شود:
- شرکت در کلاس های آمادگی زایمان
- انجام ورزش های مخصوص بارداری
- تغذیه مناسب برای تقویت عضلات لگن
- تمرین تنفس و ریلکسیشن
- شناخت مراحل زایمان
هر چقدر آگاه تر وارد اتاق زایمان شوید، احتمال اینکه تجربه ای مثبت و آرام تر داشته باشید بیشتر می شود.
در صورتی که قصد انجام زایمان طبیعی در بیمارستان کیان را دارید، می‌توانید از طریق شماره ۰۲۱۲۲۹۰۳۳۷۰ به صورت تلفنی نوبت دریافت کنید.
مراحل زایمان طبیعی به چه صورت است؟
زایمان طبیعی معمولا شامل سه مرحله اصلی است:
- مرحله اول که طولانی ترین بخش است و با انقباضات منظم شروع می شود و تا باز شدن کامل دهانه رحم ادامه دارد.
- مرحله دوم که زمان فشار آوردن و خروج نوزاد است.
- مرحله سوم که بعد از تولد نوزاد، جفت خارج می شود.
در طول این مراحل، تیم پزشکی مدام شما را بررسی می کند و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام می دهد تا زایمان شما به بهترین شکل ممکن انجام شود.
چه کسانی گزینه مناسبی برای زایمان طبیعی نیستند؟
گرچه زایمان طبیعی برای اکثر مادران انتخاب خوبی است، اما در بعضی شرایط پزشکی خاص، بهتر است زایمان به روش سزارین انجام شود. افرادی که شرایط زیر را دارند، ممکن است برای زایمان طبیعی مناسب نباشند:
- فشار خون بسیار بالا یا پره اکلامپسی
- قرارگیری غیر طبیعی پا یا لگن جنین در رحم
- زایمان های چندقلویی با شرایط خاص
- سابقه جراحی رحم یا سزارین قبلی همراه با مشکلات
- بیماری هایی که تحمل فشار زایمان را برای مادر خطرناک می کند
پزشک شما بر اساس وضعیت جسمی و سابقه پزشکی تان، بهترین تصمیم را پیشنهاد می کند.
مراقبت های بعد از زایمان طبیعی
دوره نقاهت بعد از زایمان طبیعی معمولا کوتاه تر از سزارین است، اما نیاز به مراقبت دارد. پس از زایمان طبیعی، بدن شما باید دوباره به حالت عادی برگردد و در این زمان، باید به توصیه های زیر دقت کنید:
- استراحت کافی در کنار مراقبت از نوزاد
- نوشیدن مایعات و تغذیه مناسب برای کمک به شیردهی
- شست و شوی مناسب ناحیه پرینه
- جلوگیری از یبوست با مصرف فیبر
- ورزش های سبک کف لگن بعد از چند روز
اگر در این دوران احساس ناراحتی شدید، تب، خونریزی غیرعادی یا افسردگی داشتید، حتما با پزشک تماس بگیرید.
سوالات متداول
- آیا زایمان طبیعی باعث افتادگی رحم می شود؟
اگر زایمان با کمک پزشک و بدون فشار بی موقع انجام شود و بعد از زایمان هم ورزش های مناسب انجام دهید، احتمال این اتفاق بسیار کم است.
- بعد از چند وقت می توان رابطه جنسی را از سر گرفت؟
معمولا بین ۴ تا ۶ هفته پس از زایمان، اگر خونریزی قطع شده باشد و شما آمادگی جسمی و روحی داشته باشید، مشکلی وجود ندارد.
- زایمان طبیعی باعث گشاد شدن واژن می شود؟
در ابتدا ممکن است کمی تغییر احساس شود، اما واژن خاصیت کشسانی دارد و با تمرین های مناسب مثل کگل، به حالت قبل برمی گردد.
